Podstawy

Te strony chciałbym przeznaczyć na różnego rodzaju pomoc dla wszystkich korzystających z internetu i odwiedzających te strony a zainteresowanych tematyką genealogii.  Oczywiście nie będę „odkrywał Ameryki” i wykorzystam źródła i wiadomości osób światlejszych w tej tematyce ode mnie.

ASCENDENT przodek

DESCENDENT potomek

FILIACJA
(Encyklopedia PWN)
[łac.], w genealogii wzajemny stosunek 2 osób, z których jedna pochodzi od drugiej.

GENEALOGIA
(
Encyklopedia PWN)
[gr.], nauka pomocnicza historii, badająca stosunki pokrewieństwa między ludźmi, służy gł. biografistyce; g. zajmuje się ustalaniem filiacji i koicji oraz określaniem dat narodzin, ślubów i zgonów; wyniki badań g. są przedstawiane w formie opisowej lub w tablicach genealogicznych, obrazujących stosunki genealogiczne między członkami rodu; źródłami w g. są: dokumenty, akta, metryki kośc., pomniki nagrobne oraz różnego rodzaju prywatne zapiski genealogiczne; pierwsze prace nauk. poświęcone g. powstały we Francji w XVII w.; w ostatnim ćwierćwieczu XIX w. g. opracowała własny przedmiot badań i metody, gł. dzięki O. Lorenzowi i O. Forst-Battaglii. W Polsce pierwszą pracą geneaologiczną jest herbarz B. Paprockiego z XVI w.; spośród opracowań nauk. najważniejsze są O. Balzera, F. Piekosińskiego, W. Semkowicza, W. Dworzaczka, K. Jasińskiego; 1908–39 g. były poświęcone czasopisma: „Rocznik Towarzystwa Heraldycznego” i „Miesięcznik Heraldyczny”.

GENEALOGIA
(
Wielka Internetowa Encyklopedia Multimedialna)
nauka pomocnicza historii badająca stosunki pokrewieństwa i powinowactwa między ludźmi, ustalająca stopień filiacji (wzajemny stosunek dwojga osób, z których jedna pochodzi od drugiej, tzw. pokrewieństwo wstępne lub zstępne) i koicji (związek dwojga osób płci odmiennej, zawarty dla wydania potomstwa) oraz określająca daty narodzin, ślubów i zgonów.
Wyniki poszukiwań przedstawiane są w formie opisowej lub w postaci tablic genealogicznych: przodków (ascendetów) – w formie tzw. wywodu, oraz potomków (descendentów) – w formie tzw. drzewa genealogicznego. Podstawowymi źródłami wykorzystywanymi przez genealogię są: księgi parafialne, akta sądowe i stanu cywilnego, a także inne dokumenty, pomniki nagrobne itp.
W XIX w. wzrosło zainteresowanie genealogią, doprowadzając do wypracowania metod badawczych spełniających wymagania krytyki naukowej. Do rozwoju genealogii polskiej przyczynili się m.in.: B. Paprocki, K. Niesiecki, A. Boniecki, O. Balzer, F. Piekosiński, W. Semkowicz, W. Dworzaczek.

HERBARZ
(Encyklopedia PWN)
armoriał, dzieło zawierające rysunki lub opisy herbów, informacje o ich pochodzeniu, wyliczenie oraz często genealogię i historię używających je rodów; pierwszym h. polskim były w XV w. Insignia seu clenodia incliti Regni Poloniae J. Długosza; w 2 poł. XVI w. ukazał się h. B. Paprockiego, w XVII w. — h. S. Okolskiego i W. Wijuk-Kojałowicza; najlepszy h. doby przedrozbiorowej (XVIII w.) to h. K. Niesieckiego; od poł. XIX w. ukazywały się h. oparte na źródłach dokumentowych — prace T. Żychlińskiego i S. Kossakowskiego; cenne okazały się h. A. Bonieckiego i J. Wolffa, oparte na Metryce Koronnej i na źródłach aktowych; całkowicie bezkrytyczny — S. Uruskiego; do nowszych publikacji typu zachodnioeur. należy praca S. Chrząńskiego Tablice odmian herbowych (1909).

HEROLD na dworach panujących początkowo wywoływacz a później znawca herbów; przestrzegał ich poprawności

KOICJA związek dwojga osób odmiennej płci zawarty dla wydania potomstwa

NAZWISKO
(
Encyklopedia PWN)
podstawowy oprócz imienia czynnik służący do indywidualizacji osoby fiz.; jest dobrem osobistym i podlega ochronie sądowej w razie bezprawnego naruszenia; w Polsce nazwisko może się składać najwyżej z 2 członów; dziecko nosi w zasadzie nazwisko ojca, a niekiedy nazwisko matki (np. w razie nieustalenia ojcostwa, zgodnego oświadczenia małżonków przy zawarciu małżeństwa, również przez przyjęcie przez męża nazwiska żony); zmiana nazwiska może nastąpić m.in.: w razie zawarcia małżeństwa, przez przysposobienie, a także z ważnych powodów na wniosek zainteresowanego przez orzeczenie organu administracji państwowej. Z językoznawczego punktu widzenia nazwisko należy do imion własnych (nazw osobowych), ale nie tworzy odrębnej kategorii językowej; w polszczyźnie wyróżnia się 3 typy nazwisk: przezwiskowe, pochodzące od nazwy, znamiennej cechy lub uprawianego zajęcia (Bystroń, Góral, Kowalczyk), odimienne, pochodzące od imienia ojcowskiego (Stasiak, Łukaszewicz), odmiejscowe — wyprowadzone od miejsca urodzenia, zamieszkania (Tarnowski, Górski, Zaleski).

PO KĄDZIELI po linii żeńskiej

PO MIECZU po linii męskiej

PROBANT osoba, od której budowane jest drzewo przodków

PROPTOPLASTA osoba, od której budowane jest drzewo potomków

RODOWÓD w stronę przodków

WYWÓD w stronę potomków