Te strony chciałbym przeznaczyć na różnego rodzaju pomoc dla wszystkich korzystających z internetu i odwiedzających te strony a zainteresowanych tematyką genealogii. Oczywiście nie będę „odkrywał Ameryki” i wykorzystam źródła i wiadomości osób światlejszych w tej tematyce ode mnie. |
||||
ASCENDENT | przodek | |||
DESCENDENT | potomek | |||
FILIACJA (Encyklopedia PWN) |
[łac.], w genealogii wzajemny stosunek 2 osób, z których jedna pochodzi od drugiej. | |||
GENEALOGIA (Encyklopedia PWN) |
[gr.], nauka pomocnicza historii, badająca stosunki pokrewieństwa między ludźmi, służy gł. biografistyce; g. zajmuje się ustalaniem filiacji i koicji oraz określaniem dat narodzin, ślubów i zgonów; wyniki badań g. są przedstawiane w formie opisowej lub w tablicach genealogicznych, obrazujących stosunki genealogiczne między członkami rodu; źródłami w g. są: dokumenty, akta, metryki kośc., pomniki nagrobne oraz różnego rodzaju prywatne zapiski genealogiczne; pierwsze prace nauk. poświęcone g. powstały we Francji w XVII w.; w ostatnim ćwierćwieczu XIX w. g. opracowała własny przedmiot badań i metody, gł. dzięki O. Lorenzowi i O. Forst-Battaglii. W Polsce pierwszą pracą geneaologiczną jest herbarz B. Paprockiego z XVI w.; spośród opracowań nauk. najważniejsze są O. Balzera, F. Piekosińskiego, W. Semkowicza, W. Dworzaczka, K. Jasińskiego; 1908–39 g. były poświęcone czasopisma: „Rocznik Towarzystwa Heraldycznego” i „Miesięcznik Heraldyczny”. |
|||
GENEALOGIA (Wielka Internetowa Encyklopedia Multimedialna) |
nauka pomocnicza historii badająca stosunki pokrewieństwa i powinowactwa między ludźmi, ustalająca stopień filiacji (wzajemny stosunek dwojga osób, z których jedna pochodzi od drugiej, tzw. pokrewieństwo wstępne lub zstępne) i koicji (związek dwojga osób płci odmiennej, zawarty dla wydania potomstwa) oraz określająca daty narodzin, ślubów i zgonów. Wyniki poszukiwań przedstawiane są w formie opisowej lub w postaci tablic genealogicznych: przodków (ascendetów) – w formie tzw. wywodu, oraz potomków (descendentów) – w formie tzw. drzewa genealogicznego. Podstawowymi źródłami wykorzystywanymi przez genealogię są: księgi parafialne, akta sądowe i stanu cywilnego, a także inne dokumenty, pomniki nagrobne itp. W XIX w. wzrosło zainteresowanie genealogią, doprowadzając do wypracowania metod badawczych spełniających wymagania krytyki naukowej. Do rozwoju genealogii polskiej przyczynili się m.in.: B. Paprocki, K. Niesiecki, A. Boniecki, O. Balzer, F. Piekosiński, W. Semkowicz, W. Dworzaczek. |
|||
HERBARZ (Encyklopedia PWN) |
armoriał, dzieło zawierające rysunki lub opisy herbów, informacje o ich pochodzeniu, wyliczenie oraz często genealogię i historię używających je rodów; pierwszym h. polskim były w XV w. Insignia seu clenodia incliti Regni Poloniae J. Długosza; w 2 poł. XVI w. ukazał się h. B. Paprockiego, w XVII w. — h. S. Okolskiego i W. Wijuk-Kojałowicza; najlepszy h. doby przedrozbiorowej (XVIII w.) to h. K. Niesieckiego; od poł. XIX w. ukazywały się h. oparte na źródłach dokumentowych — prace T. Żychlińskiego i S. Kossakowskiego; cenne okazały się h. A. Bonieckiego i J. Wolffa, oparte na Metryce Koronnej i na źródłach aktowych; całkowicie bezkrytyczny — S. Uruskiego; do nowszych publikacji typu zachodnioeur. należy praca S. Chrząńskiego Tablice odmian herbowych (1909). |
|||
HEROLD | na dworach panujących początkowo wywoływacz a później znawca herbów; przestrzegał ich poprawności | |||
KOICJA | związek dwojga osób odmiennej płci zawarty dla wydania potomstwa |
|||
NAZWISKO (Encyklopedia PWN) |
podstawowy oprócz imienia czynnik służący do indywidualizacji osoby fiz.; jest dobrem osobistym i podlega ochronie sądowej w razie bezprawnego naruszenia; w Polsce nazwisko może się składać najwyżej z 2 członów; dziecko nosi w zasadzie nazwisko ojca, a niekiedy nazwisko matki (np. w razie nieustalenia ojcostwa, zgodnego oświadczenia małżonków przy zawarciu małżeństwa, również przez przyjęcie przez męża nazwiska żony); zmiana nazwiska może nastąpić m.in.: w razie zawarcia małżeństwa, przez przysposobienie, a także z ważnych powodów na wniosek zainteresowanego przez orzeczenie organu administracji państwowej. Z językoznawczego punktu widzenia nazwisko należy do imion własnych (nazw osobowych), ale nie tworzy odrębnej kategorii językowej; w polszczyźnie wyróżnia się 3 typy nazwisk: przezwiskowe, pochodzące od nazwy, znamiennej cechy lub uprawianego zajęcia (Bystroń, Góral, Kowalczyk), odimienne, pochodzące od imienia ojcowskiego (Stasiak, Łukaszewicz), odmiejscowe — wyprowadzone od miejsca urodzenia, zamieszkania (Tarnowski, Górski, Zaleski). |
|||
PO KĄDZIELI | po linii żeńskiej | |||
PO MIECZU | po linii męskiej | |||
PROBANT | osoba, od której budowane jest drzewo przodków | |||
PROPTOPLASTA | osoba, od której budowane jest drzewo potomków | |||
RODOWÓD | w stronę przodków | |||
WYWÓD | w stronę potomków | |||